Bệnh tay chân miệng lây
qua đường tiêu hóa, qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh (bắt tay, ôm,
hôn), tiếp xúc với đồ chơi, quần áo, đồ dùng sinh hoạt, bề mặt có chứa
virus. Bệnh có khả năng lây lan nhanh, đặc biệt ở môi trường tập thể như
mẫu giáo, trường học.
Dấu hiệu nhận biết trẻ mắc bệnh tay chân miệng
Khi mắc bệnh TCM, trẻ có các dấu hiệu đau họng, sốt nhẹ, quấy khóc,
biếng ăn, tiêu chảy, ... đặc biệt là nổi bóng nước. Nếu bóng nước ở
trong miệng thì vỡ ra thành vết loét, còn bóng nước ở lòng bàn tay, lòng
bàn chân, gối, mông thì thường không bị vỡ ra và sau đó sẽ khô dần.
Diễn tiến bệnh thường kéo dài từ 5 đến 7 ngày, có thể nhiều hơn 10 ngày.
Sau đó thì bóng nước có thể tự khô, tự ổn định và tự khỏi.
Khoảng trên 90% trường hợp trẻ mắc bệnh TCM có thể tự khỏi. Một số ít
mắc bệnh có thể diễn tiến nặng dẫn đến biến chứng ảnh hưởng tới não bộ,
thân não gây ra suy hô hấp; ảnh hưởng tới tiêm gây ra viêm cơ tim, suy
tim, gây phù phổi cấp, … thậm chí dẫn đến tử vong.
Do đó khi chăm sóc trẻ bệnh, người chăm sóc cần theo dõi kỹ, phát
hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo trẻ chuyển bệnh nặng để kịp thời đưa trẻ
đến cơ sở y tế.
Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng chuyển nặng
Thông thường các biến chứng thường xuất hiện vào ngày thứ 3 - thứ 5
của bệnh. Dấu hiệu quan trọng nhất và đầu tiên để nhận biết bệnh TCM
chuyển nặng là trẻ bị thay đổi giấc ngủ, giật mình, chới với.
Nếu nhẹ thì em bé khi thiu thiu ngủ sẽ bị giật mình, ngồi dậy chơi
thì bình thường. Độ nặng hơn một chút là em bé vừa nằm ngã ra là sẽ giật
mình, chới với. Nặng hơn nữa là khi bồng trên tay, trẻ vẫn giật mình
chới với. Nếu trong vòng 30 phút mà trẻ giật mình 2 lần trở lên thì chắc
chắn sẽ trở nặng, cha mẹ phải cho trẻ đến viện ngay.
Dấu hiệu thứ hai là một số trẻ sẽ quấy khóc liên tục, mạch nhanh, da nổi bông tím hoặc trẻ yếu tay, yếu chân.
Dấu hiệu thứ ba là trẻ sốt cao, không đáp ứng với điều trị: Trẻ sốt
trên 38,5 độ kéo dài hơn 48 giờ, dùng thuốc Paracetamol cũng không hạ.
Chăm sóc trẻ mắc bệnh tay chân miệng
Cách chăm sóc trẻ bị bệnh tay chân miệng thì chủ yếu liên quan đến
chế độ ăn, bởi vì khi trẻ bị tay chân miệng sẽ rất khó ăn. Nên chú ý cho
trẻ ăn những thức ăn lỏng, dễ tiêu. Nếu miệng đau nhiều thì phai đi
khám bác sĩ để cho thuốc giảm đau vùng miệng. Nếu chăm sóc tốt thì 5-7
ngày, trẻ sẽ khỏi bệnh.
Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là phát hiện sớm biến chứng với các
dấu hiệu giật mình, thay đổi giấc ngủ. Nếu để trễ hơn trẻ có thể thở
mệt, co giật, rồi mạch nhanh, không bắt được mạch.
Thực hiện 3 sạch để phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ
Bệnh tay chân miệng chưa có vắc-xin phòng ngừa. Đây là bệnh lây qua
đường tiêu hóa nên quan trọng nhất vẫn là giữ vệ sinh. Ăn uống sạch, ở
sạch và bàn tay sạch là 3 biện pháp cần thực hiện để phòng bệnh TCM cho
trẻ.
- Ăn uống sạch: Thực hiện ăn chín, uống chín, sử dụng nước sạch trong
sinh hoạt hàng ngày, đảm bảo vật dụng ăn uống sạch sẽ và không cho trẻ
dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa.
- Ở sạch: Vi rút có thể tồn tại ở bề mặt đồ vật trong không gian
sống. Vì vậy, cần thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc
hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang,
mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
- Bàn tay sạch: Trẻ và người chăm sóc trẻ cần thường xuyên rửa tay
bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước
khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay
tã và làm vệ sinh cho trẻ.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh
Tài liệu tham khảo:
https://moh.gov.vn/hoat-dong-cua-dia-phuong/-/asset_publisher/gHbla8vOQDuS/content/nhung-dau-hieu-tro-nang-cua-tre-mac-tay-chan-mieng-cha-me-luu-y
https://hcdc.vn/tay-chan-mieng-nhan-dien-va-cham-soc-tre-benh-nhu-the-nao-KHkndG.html
https://bvbnd.vn/3-dau-hieu-canh-bao-tay-chan-mieng-tro-nang-cha-me-can-phai-biet/